Τα κείμενα είναι του Ηρακλή Κακαβάνη και
δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ» τεύχ. 35-36, και 39 το 2009.
Επιστήμη και παιδεία
Στις 16 Δεκέμβρη ξεκίνησε κύκλος συζήτησης με θέμα «Επιστήμη και παιδεία» και εισηγητή τον
Στρατή Σωμερίτη. Επιβεβαιωμένα αυτό το θέμα απασχόλησε 3 δευτεριάτικες
συγκεντρώσεις, 16, 23 και 30 Δεκέμβρη. Πιθανά το ίδιο θέμα να συζητήθηκε και
στις επόμενες 3 Δευτέρες (6, 13 και 20 Γενάρη 1947).
Στη σχετική εισήγηση που έκανε τη
Δευτέρα 16 Δεκέμβρη ο Στρατής Σωμερίτης «ανέπτυξε το θέμα σε πολύ γενικές
γραμμές θέλοντας όπως είπε ο ίδιος να δώσει αφορμή στους ειδικούς παιδαγωγούς να
εκθέσουν τις απόψεις τους και να καταλήξουν σε συμπεράσματα»[1]. Εξέτασε το περιεχόμενο
και τον «σκοπό της Παιδείας μέσα στο πλαίσια της αστικής κοινωνίας από την
επανάστασή της ως σήμερα, καθώς και τις αντιθέσεις πού πηγάζουν από την ίδια
την οικονομική διάρθρωσή της»[2]. Διαπίστωσε ότι ή αστική
Παιδεία έχοντας για τάση και σκοπό της τον κλασικό ουμανισμό (μελέτη των
αρχαίων μονάχα) και απορρίπτοντας ή αγνοώντας τη σύγχρονη επιστήμη και τις
τεράστιες κατακτήσεις της, είναι ξεπερασμένη για την εποχή μας και δε μας
ικανοποιεί, αφού δεν εξυπηρετεί τις πλατείες μάζες τού λαοί.
Από την εισήγηση αυτή μπαίνουν για συζήτηση τα ακόλουθα προβλήματα
: 1) Η Παιδεία μας τροφοδοτείται σήμερα όσο πρέπει από την παιδαγωγική και την
ψυχολογία; 2) Το περιεχόμενο της αγκαλιάζει όλους τους κλάδους της Επιστήμης,
που τα πορίσματά της θα εξοπλίσουν τη νεολαία μας για. τη ζωή; 3) Μήπως, για να
επιτύχει αυτό, θα χρειαστεί να αντικαταστήσει τον ουμανισμό με το παλιό νόημά
του; 4) Με ποιο περιεχόμενο να δεχτούμε σήμερα το ανθρωπιστικό ιδανικό. Σχετικά
μ' αυτό ο κ. Σωμερίτης παραδέχεται πως ο σύγχρονος επιστημονικός ουμανισμός
επιδιώκει την αξιοποίηση του ανθρώπου με την απολύτρωσή τον από τις υλικές
ανάγκες»[3].
Τη συζήτηση ξεκίνησε ο Κ. Σωτηρίου επισημαίνοντας πως «η σημερινή
ελληνική πραγματικότητα απαντά αρνητικά στα δύο πρώτα και τόσο βασικά
ερωτήματα. Τονίζει κατόπιν την άμεση και επιτακτική ανάγκη του επιστημονικού
εξοπλισμού της παιδείας μας, στο περιεχόμενό της και στον τρόπο διδασκαλίας.
Στην Τρίτη ερώτηση απαντά πως είναι καιρός, το βλαβερό περιεχόμενο που βγαίνει
από το περιορισμένο πλαίσιο ενός ψευτοκλασικού ουμανισμού να αντικατασταθεί με
γνήσιο ανθρωπιστικό ιδανικό. Και το ορίζει αυτό απαντώντας στο τέταρτο ερώτημα:
1) Αναγνώριση της αξίας του ανθρώπου που σημαίνει «δικαίωμα για ελευθερία» και
2) αναγνώριση της αξίας της ανθρώπινης ζωής που σημαίνει, αντίθετα από τον
ασκητισμό και τη μεταθανάτια ευτυχία που διδάσκει η αστική θρησκεία: χτίσιμο
του παραδείσου πάνω στη γη.
Τα δύο αυτά χαρακτηριστικά, η αστική αντίληψη τα παραδέχεται για
μια περιορισμένη μονάχα τάξη. Το σημερινό όμως ιδανικό τα θέλει για όλες τις
τάξεις (και την πλατιά παραγωγική) και για όλους τους λαούς».
Λεπτομέρειες για τη συζήτηση στις επόμενες πέντε συναντήσεις δεν
έχουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου